Thuốc tránh thai khẩn cấp những điều cần biết

thuoc-tranh-thai-cap-nhung-dieu-can-biet-bluecare

Contents

Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?

Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp ngừa thai có thể được sử dụng cho những phụ nữ có quan hệ tình dục không an toàn hoặc sử dụng phương pháp tránh thai bị thất bại. Thường được sử dụng trong các tình huống cụ thể và không phải là một phương pháp ngừa thai thông thường. Trường hợp sử dụng khẩn cấp bao gồm như bị cưỡng hiếp, bị rách hoặc trượt bao cao su khi quan hệ tình dục, hoặc thiếu hai hoặc nhiều viên thuốc tránh thai hàng ngày trong chu kỳ tránh thai một tháng. Thuốc tránh thai khẩn cấp không bảo vệ sẽ bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Thuốc ngừa thai khẩn cấp không phải là loại thuốc dùng để sảy thai.

Dưới đây Bluecare xin chia sẻ tất tần tật những điều cần biết về thuốc tránh thai khẩn cấp, hy vọng bài việt phần nào giúp ích được các bạn trong quá trình lựa chọn biện pháp tránh thai phù hợp.

Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấp

Có 2 loại thuốc sử dụng để tránh thai khẩn cấp được bán ở các cửa hàng thuốc và không kê đơn.

Thuốc ngừa thai khẩn cấp – Levonorgestrel ngăn ngừa mang thai bằng cách ngăn chặn trứng rụng được giải phóng, có thể ngừng thụ tinh hoặc giữ cho trứng được thụ tinh nhưng không được cấy vào trong tử cung. Thuốc ngừa thai khẩn cấp được dùng trong một liều với một viên thuốc. Hiệu quả của nó phụ thuộc vào thời gian uống sớm hay uống muộn sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Vì thế, thuốc càng được uống sớm càng tốt và tốt nhất trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ. Khi sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp theo chỉ dẫn, nó có thể giảm khả năng mang thai đến khoảng 90%.

Thuốc ngừa thai khẩn cấp – Ella có thể hiệu quả lên đến 120 giờ sau quan hệ không an toàn. Thuốc cũng được dùng dưới dạng một viên trong một liều.

Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp và cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên là loại mà liều dùng chỉ có 1 viên duy nhất.

Đối với thuốc ngừa thai khẩn cấp 1 viên có thành phần Levonorgestrel hàm lượng 1,5mg được khuyến cáo nên sử dụng càng sớm càng tốt và tối đa trước 72 giờ sau khi quan hệ không có biện pháp bảo vệ. Nếu uống trong vòng 24 giờ đầu tiên thì hiệu quả tránh thai là 95%, từ 25-48 giờ tiếp theo hiệu quả tránh thai giảm còn 85 % và từ 49-72 giờ hiệu quả tránh thai chỉ còn 58%.

Đối với thuốc ngừa thai khẩn cấp 1 viên chứa thành phần Mifepristone , hàm lượng 10mg thì được khuyến cáo sử dụng càng sớm càng tốt để đạt hiệu quả cao nhất và tối đa trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ tình dục.

Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viên thì mỗi viên chứa 0,75mg Levonorgestrel.

Viên thứ nhất uống càng sớm càng tốt, không chậm hơn 72 giờ và viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ (không để chậm hơn 16 giờ). Nhất thiết phải uống đủ 2 viên mới có tác dụng phòng tránh mang thai.

* Người sử dụng phải lưu ý thuốc khẩn cấp mình sử dụng là loại nào (1 viên hay 2 viên) để sử dụng theo đúng hướng dẫn.

Khi nào thì có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc ngừa thai khẩn cấp có thể được sử dụng trong một số tình huống sau khi quan hệ tình dục bao gồm:

Khi không sử dụng biện pháp ngừa thai nào cả
Phụ nữ bị tấn công tình dục mà không được bảo vệ bằng một biện pháp ngừa thai hiệu quả nào.
Khi lo ngại biện pháp ngừa thai không đạt hiệu quả như:
Bao cao su bị trượt hoặc bị rách.
Ba hoặc nhiều hơn 3 lần liên tiếp bỏ lỡ thuốc ngừa thai kết hợp đường uống
Trễ hơn 3 giờ so với thời gian uống thuốc chỉ có progesterone (minipill) hoặc trễ hơn 27 giờ so với viên thuốc kế tiếp
Trễ hơn 12 giờ so với thời gian uống thuốc chứa desogestrel thông thường (0,75mg) hoặc trễ hơn 36 giờ sau so với viên thuốc kế tiếp
Trễ hơn 2 tuần đối với thuốc tiêm pro-estrogen norethisterone enanthate (NET_EN)
Trễ hơn 4 tuần đối với thuốc chỉ chứa pro-estrogen-de-pro- medroxyprogesterone acetate (DMPA)
Trễ hơn 7 ngày đối với biện pháp tránh tiêm thuốc tránh thai
Xuất tinh ngoài âm đạo bị thất bại
Sử dụng thuốc diệt tinh trùng bị thất bại hoặc thuốc bị tan chảy trước khi giao hợp
Tính toán sai thời gian kiêng khem, hoặc không kiêng

Sau quan hệ bao lâu thì uống thuốc tránh thai khẩn cấp hiệu quả nhất

Thuốc ngừa thai khẩn cấp có tác dụng tránh thai tốt. Sử dụng thuốc càng sớm, hiệu quả tránh thai càng cao. Tốt nhất là trong vòng 24 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Thuốc tránh thai còn được gọi là thuốc “sau buổi sáng”. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu bạn uống thuốc tránh thai trong vòng 72 giờ sau quan hệ tình dục, bạn chỉ có 1 – 2% khả năng sẽ có thai.

Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp 72h an toàn

Levonelle

Levonelle là loại thuốc levonorgestrel. Thuốc được sản xuất dưới dạng sợi tổng hợp từ hormone progesterone có trong buồng trứng. Thuốc có tác dụng ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình rụng trứng. Levonelle có hiệu quả tránh thai trong 3 ngày sau quan hệ tình dục. Thuốc không ảnh hưởng đến tác dụng của các loại thuốc tránh thai được sử dụng hàng ngày.

ellaOne

ellaOne chứa ulipristal acetate, có tác dụng ngăn cản hoạt động của progesterone, làm chậm quá trình rụng trứng. ellaOne có tác dụng tránh thai trong vòng 5 ngày sau quan hệ tình dục.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Không dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp quá 2 lần trong 1 tháng và 3 lần trong 1 năm để tránh ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Nếu uống thuốc mà xảy ra tình trạng nôn thì nếu tình trạng này xảy ra dưới 2h sau khi uống thuốc thì mới phải uống bù liều khác.

Một số tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc bao gồm buồn nôn, nhức đầu, căng ngực, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt…

Các thuốc ngừa thai khẩn cấp không có tác dụng khi thai đã hình thành. Chu kỳ kinh nguyệt sẽ bắt đầu trong tháng tới, nếu không thấy kinh nguyệt xuất hiện, bạn cần xét nghiệm để xem mình có mang thai hay không.

Uống nhiều viên thuốc ngừa thai khẩn cấp không làm tăng cường khả năng tránh thai, bạn chỉ cần uống đủ và đúng theo hướng dẫn.

Những trường hợp nào không nên dùng và thận trọng khi sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp?

Những trường hợp không nên dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp:

Người đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.

Xuất hiện tình trạng chảy máu âm đạo bất thường không rõ nguyên nhân.

Người có tiền sử viêm tắc tĩnh mạch hoặc bệnh huyết khối.

Những trường hợp nên thận trọng khi dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp:

Người đang mắc bệnh tiểu đường.

Người có tiền sử rối loạn tuần hoàn máu não.

Người bị bệnh động kinh, bệnh tim.

* Như vậy, thuốc ngừa thai khẩn cấp có hai mặt lợi và hại rõ ràng. Bởi vậy, những lưu ý khi sử dụng thuốc được rất nhiều người quan tâm. Những điều này nhằm hạn chế những ảnh hưởng bất lợi từ tác dụng phụ của thuốc. Bạn nên trang bị cho mình những kiến thức liên quan đến vấn đề này để bảo vệ sức khỏe của bản thân.

Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc ngừa thai khẩn cấp tuy không gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Nhưng nếu sử dụng không đúng hướng dẫn có thể gây ra các tác dụng phụ như:

Buồn nôn hoặc nôn
Đau đầu
Đau bụng
Mệt mỏi
Ngực căng tức
Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Có thể sớm hơn, muộn hơn hoặc đau đớn hơn bình thường khi đến chu kỳ.

Nếu một số triệu chứng không biến mất sau vài ngày thì cần đến khám bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra. Các dấu hiệu đó có thể là:

Có thể vẫn mang thai
Chu kỳ kinh tiếp theo trễ hơn 7 ngày

Đau bụng dưới đột ngột – trong một số trường hợp cực kỳ hiếm, trứng được thụ tinh có thể sẽ được cấy bên ngoài tử cung (thai ngoài tử cung)

Hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp

Hiệu quả của thuốc ngừa thai khẩn cấp được thể hiện bằng việc giảm tỷ lệ mang thai trong một lần sử dụng thuốc. Ví dụ: sử dụng thuốc hiệu quả đạt 75%, và có thể tính toán hiệu quả này như sau: “Con số 75% không thể chuyển thành tỷ lệ mang thai 25%. Thay vào đó, nó có nghĩa là nếu 100 phụ nữ giao hợp không được bảo vệ trong hai tuần giữa chu kỳ kinh nguyệt, có khoảng 80 phụ nữ sẽ có thai. Sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp sẽ giảm 75% của con số này xuống còn 20 phụ nữ”.

Phác đồ chỉ có progestin (sử dụng levonorgestrel) có hiệu quả 89%. Con số này được tổ chức của Hoa kỳ giải thích tỷ lệ hiệu quả của thuốc ngừa thai khẩn cấp này là bảy trong tám phụ nữ sẽ không mang thai khi sử dụng thuốc.

Đối với 10mg mifepristone mất tới 120 giờ (5 ngày) sau khi giao hợp có hiệu quả là 83%. Các nhà khoa học nghiên cứu cho thấy rằng một liều vừa phải của mifepristone tốt hơn với việc chậm kinh nguyên – đây là tác dụng phụ chính của hầu hết các loại thuốc ngừa thai khẩn cấp

Ngoài ra, hiệu quả của thuốc uống ngừa thai phụ thuộc vào thời gian uống sau khi giao hợp. Thuốc ngừa thai khẩn cấp có các loại 24 giờ, 36 giờ, 48 giờ, 72 giờ và 120 giờ. Uống càng sớm thì hiệu quả tránh thai càng cao:

Uống thuốc trong vào 24 giờ đồng hồ, hiệu quả tránh thai có thể đạt 95%;
Uống thuốc trong vòng 24 – 48 giờ đồng hồ, hiệu quả tránh thai có thể đạt 85%;
Uống thuốc từ 48 – 72 giờ đồng hồ, hiệu quả tránh thai chỉ đạt khoảng 58%;

Dấu hiệu uống thuốc tránh thai khẩn cấp thành công

Mặc dù đã sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp nhưng làm sao bạn biết liệu thuốc có tác dụng hay không. Chính vì vậy, phụ nữ cần biết rõ các dấu hiệu uống thuốc ngừa thai khẩn cấp thành công nhằm tránh tình trạng tâm lý hoang mang, lo lắng hoặc lạm dụng thuốc gây tác dụng phụ nguy hiểm.

Sau thời điểm sử dụng, nếu bạn vẫn xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt thì đây chính là dấu hiệu uống thuốc ngừa thai khẩn cấp thành công rõ ràng nhất. Nếu sau hơn 4 tuần mà bạn không có hành kinh thì cần đi khám vì đã có nguy cơ mang thai. Lúc này bạn cần đến cơ sở y tế thăm khám và được bác sĩ chuyên khoa sản hỗ trợ tư vấn.

Làm gì nếu bị nôn sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp

Nếu đã dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp nhưng xuất hiện các dấu hiệu buồn nôn hoặc nôn trong vòng 3h đầu ngay sau khi uống thì bạn cần phải uống bù lại một viên khác. Trong thời gian 3h đầu, thuốc chưa đủ thời gian để phát huy tác dụng ngừa thai nên khả năng mang thai vẫn rất cao.

Hệ lụy của việc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp trong một thời gian dài

Thuốc ngừa thai khẩn cấp không phải là biện pháp hoàn hảo để tránh thai cho các trường hợp giao hợp không an toàn. Việc dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp trong một khoảng thời gian có thể gây hậu quả nặng nề và làm giảm hiệu quả khả năng tránh thai.

Bên cạnh đó, ở một số người uống thuốc ngừa thai khẩn cấp nhiều hoặc thời gian sử dụng cách nhau giữa hai lần rất ngắn chẳng hạn như uống thuốc tránh thai 2 lần 1 tuần có thể gây ra các nguy cơ vô sinh cho phụ nữ. Vì vậy, việc lạm dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp sẽ gây ra các hạn chế phát triển và rụng trứng.

Ngoài việc gây ra các tác dụng phụ, thuốc ngừa thai khẩn cấp có thể gây ra các bệnh có nguy cơ cao ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như niêm mạc tử cung bị teo, niêm mạc tử cung mỏng khiến cho trứng không thể làm tổ được… Do đó, nếu cần phải sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp nên đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng, đồng thời cần được sự tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa để tránh những rủi ro có thể xảy ra.

Mua thuốc tránh thai khẩn cấp ở đâu?

Có 3 loại thuốc sử dụng để tránh thai khẩn cấp được bán ở các cửa hàng thuốc và không kê đơn. Chỉ cần đối tượng sử dụng thuốc trên 17 tuổi có thể mua chúng hoặc có thể sử dụng cả kê đơn của bác sĩ chuyên khoa. Tuỳ thuộc vào nhãn hiệu và liệu lượng của thuốc, có thể uống thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên hoặc 2 viên.

Một số câu hỏi thường gặp về thuốc tránh thai khẩn cấp

Uống thuốc tránh thai trước khi quan hệ có hiệu quả không?

Rất nhiều người lầm tưởng rằng thuốc ngừa thai khẩn cấp chỉ uống sau khi quan hệ. Tuy nhiên, sử dụng thuốc tránh thai càng sớm càng tốt, thậm chí là trước khi quan hệ, sẽ giúp tăng hiệu quả của thuốc tránh thai.

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp sau bao lâu thì có kinh trở lại

Thông thường, bạn sẽ có kinh lại vào tháng tiếp theo sau khi uống, thế nhưng cũng có không ít bạn phải chờ tới 2 – 3 tháng kinh nguyệt mới xuất hiện trở lại. Nếu đã hơn một tháng kể từ khi sử dụng thuốc nhưng bạn vẫn chưa có kinh nguyệt trở lại thì không thể loại trừ một vài nguyên nhân đến từ tác dụng phụ của thuốc.

Lần đầu uống thuốc tránh thai khẩn cấp cần chú ý những gì?

Khi uống thuốc tránh thai lần đầu có thể có một số biểu hiện như sau:

Ở hệ tiêu hóa:

Có tới > 50% chị em sau khi sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp lần đầu có dấu hiệu buồn nôn, đau bụng, đầy hơi… biện pháp ngăn chặn các tác dụng phụ này là hãy ăn no trước khi uống thuốc. Nếu nôn ngay trong vòng 3h đầu kể từ khi uống thuốc thì uống liều khác thay thế.

Ở hệ thần kinh:

Có tỷ lệ rất cao chị em sau khi sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp lần đầu có các biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, rối loạn thị giác.

Ở ngực:

Lần đầu sử dụng thuốc tránh thai chị em có thể thấy có biểu hiện đau ngực, căng tức ngực, các biểu hiện này sẽ kéo dài đến lúc hết tác dụng của thuốc.

Xuất huyết âm đạo:

Xuất huyết âm đạo xay ra ở trên 50% chị em lần đầu sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Biểu hiện này là do trong thành phần của thuốc có chứa hormon Progestin hoặc Estrogen gây ra chảy máu âm đạo. Cho đến khi kỳ kinh tiếp theo bắt đầu thì hiện tượng này cũng sẽ kết thúc.

Lần đầu sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp

Không biết có bầu lỡ uống thuốc tránh thai khẩn cấp có sao không?

Hiện nay không có bằng chứng nào cho thấy thuốc ngừa thai khẩn cấp có thể gây sẩy thai hoặc có những tác động xấu lên quá trình tăng trưởng và phát triển của thai đã được hình thành. Do đó, vẫn có thể giữ thai sau khi dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp.

Không biết có bầu lỡ uống thuốc ngừa thai khẩn cấp

Có nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp khi đang cho con bú?

Theo các bác sĩ, phụ nữ đang cho con bú vẫn có thể sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp, nhưng chỉ nên uống khi thực sự vô cùng cần thiết. Nếu có thể dùng các biện pháp tránh thai khác thì không nên áp dụng hay lạm dụng thuốc để hạn chế tối đa những tác dụng phụ có thể xảy ra.

Xem thêm:

Bấm vào ảnh để tải App Bluecare