Hiên nay có rất nhiều các biện pháp tránh thai cho chị em lựa chọn. Chị em phụ nữ có thể lựa chọn biện pháp tránh thai truyền thống, biện pháp tránh thai tự nhiên không dùng thuốc, biện pháp tránh thai hiện đại, tiêm thuốc tránh thai, đặt que tránh thai. Phụ nữ đã có gia đình thường lựa chọn các biện pháp tránh thai linh hoạt và tiện dụng trong khi chị em chưa có gia đình thường ưu tiên các biện pháp tránh thai an toàn và có tỷ lệ tránh thai thành công cao, kín đáo, đảm bảo sự riêng tư. Đó là lý do tại sao nhiều phụ nữ trẻ chọn tiêm thuốc tránh thai.
Contents
Tiêm thuốc tránh thai là gì?
- Tiêm thuốc tránh thai là biện pháp tránh thai hiện đại giúp tránh thai tạm thời bằng cách dùng thuốc dạng tiêm có chứa hormone progestin hoặc Progestin kết hợp với Estrogen.
- Phương pháp ngừa thai này được thực hiện mỗi 3 tháng một lần, dưới dạng tiêm bắp, hoặc tiêm dưới da thường là ở tay hoặc ở mông.
Cơ chế hoạt động của thuốc tiêm tránh thai
Thuốc tiêm tránh thai ngăn ngừa thu thai qua 3 cơ chế sau:
- Khi thuốc vào đến cơ thể sẽ giải phóng hormone progestin ngăn cản sự phát triển trứng và ngăn rụng trứng dẫn đến không thể thụ thai được.
- Kích thích tăng tiết chất nhầy ở cổ tử cung người nữ, làm tinh trùng không thể thâm nhập vào tử cung, nên nếu trứng có rụng cũng không thể gặp được tinh trùng được thụ thai.
- Thuốc cũng giúp làm mỏng nội mạc tử cung khiến trứng đã được thụ tinh không thể làm tổ qua đó ngăn chặn sự hình thành và phát triển của phôi thai.
Với 3 cơ chế ngăn ngừa thụ thai trên so với các biện pháp khác như uống thuốc tránh thai hàng ngày, uông thuốc tránh thai khẩn cấp, sử dụng bao cao su, đặt vòng thì việc tiêm thuốc tránh thai có hiệu quả cao hơn. Tác dụng nhanh hơn do thuốc ngấm trực tiếp vào máu dưới da.
Sự tiện lợi của thuốc tiêm tránh thai
Đối với bạn gái đã lập gia đình, họ thường lựa chọn các phương pháp tránh thai linh hoạt như uống thuốc tránh thai hàng ngày, đặt vòng tránh thai hoặc cấy que tránh thai,… Tuy nhiên, đối với những bạn nữ trẻ chưa có nhu cầu lập gia đình thì đa phần sẽ ưu tiên lựa chọn thuốc tiêm tránh thai.
Tại sao nhiều phụ nữ trẻ chọn tiêm thuốc tránh thai?
- Phương pháp đặt vòng tránh thai hay cấy que thử thai yêu cầu chuyên môn và kỹ thuật cao trong quá trình thực hiện.
- Phương pháp uống thuốc tránh thai khẩn cấp có tỷ lệ tránh thai không cao, và không tốt cho sức khỏe sinh sản còn uống thuốc tránh thai hàng ngày thì thường sẽ dễ bị quên.
- Thông thường chẳng ai yêu thích sử dụng bao cao su vì làm giảm khoái cảm khi quan hệ tình dục, và viêc mua bao cao su thường không được đảm bảo tính riêng tư.
- Chính vì thế, nhiều bạn trẻ đã lựa chọn tiêm thuốc tránh thai vì thực hiện dễ dàng, tỷ lệ tránh thai thành công cao tới 99,6%, có thể được thực hiện tại nhà đảm bảo tính riêng tư và được tự động nhắc lịch tiêm các mũi sau nếu đặt lịch qua app Bluecare, hiệu quả tránh thai lên tới 3 tháng mà lại ít tốn kém.
Thuốc tiêm tránh thai có tác dụng trong bao lâu?
Theo nghiên cứu của các bác sĩ, thuốc tiêm tránh thai có tác dụng phòng ngừa khả năng mang thai ngoài ý muốn trong vòng 3 tháng. Bất cứ khi nào bạn muốn có con trở lại thì chỉ cần ngừng tiêm thuốc. Các chức năng của buồng trứng sẽ phục hồi trở lại.
Ưu điểm của biện pháp tiêm thuốc tránh thai
Với cơ chế tránh thai như phân tích ở trên giúp cho biện pháp tiêm thuốc tránh thai có những ưu điểm vượt trội so với các biện pháp tránh thai khác như sau:
- Dễ thực hiện, có thể thực hiện tại nhà bởi điều dưỡng hoặc trung tâm y tế gần nhất
- Không ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục.
- Không phải uống thuốc hàng ngày.
- Ức chế rụng trứng 100% đồng thời ức chế tiết chất nhầy ở cổ tử cung rất mạnh làm cho tinh trùng không thâm nhập được vào buồng tử cung nên có hiệu quả tránh thai cao (99,6%).
- Dùng liều cao (150mg/lần) sẽ hấp thu chậm, có hiệu lực kéo dài nên chỉ dùng 1 lần có thể tránh thai trong 3 tháng, giống như đình sản tạm thời.
- Không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, muốn có thai lại chỉ cần ngừng thuốc vài tháng.
- Duy trì, làm tăng sự tiết sữa, có tiết vào sữa với lượng rất nhỏ (0,02 – 0,08 µg/kg/ngày). Trẻ bú sữa mẹ có tiêm DMPA sẽ có chiều cao cân nặng, trí tuệ phát triển bình thường. Thích hợp với người cho con bú.
- Không gây ra rối loạn về mạch, huyết áp, không ảnh hưởng đến việc sản xuất steroid và miễn dịch, không gây phù, không làm phát triển u xơ tử cung nên có thể dùng cho người u xơ tử cung. Có thể dùng cho người có bệnh van tim chưa có biến chứng song không dùng cho người bị bệnh tim nặng như: nhồi máu cơ tim, viêm tắc tĩnh mạch
Nhược điểm của biện pháp tiêm thuốc tránh thai
- Phải tiêm 3 tháng 1 lần, dễ quên lịch nếu không được nhắc lịch tự động.
- Có thể mất kinh, rong kinh sau mũi tiêm đầu tiên dần dần sẽ hết và ổn định trở lại ở các mũi sau.
- Không dùng được cho phụ nữ dưới 16 tuổi.
- Rong huyết xuất hiện ở giữa chu kỳ hành kinh sau mũi tiêm đầu tiên nhưng sẽ tự hết và không cần điều trị gì.
- Không giúp phòng tránh các bệnh lây lan qua đường tình dục.
Đối tượng có thể tiêm thuốc tránh thai
Hầu hết phụ nữ đều có thể dùng thuốc tránh thai dạng tiêm. Tuy nhiên, thuốc này có thể được khuyến cáo không dành cho những người đã và đang có dự định mang thai trong vòng một năm, hay không muốn thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Bạn nên sử dụng biện pháp tiêm thuốc tránh thai khi:
- Khi bạn cần một biện pháp tránh thai an toàn trong thời kỳ cho con bú.
- Khi bạn cần một biện pháp tránh thai có thể sử dụng linh hoạt ngắn hạn hoặc dài hạn
- Khi bạn muốn sử dụng 1 biện pháp tránh thai ngắn hạn hoặc dài hạn an toàn, tỷ lệ tránh thai thành công cao.
- Khi bạn muốn 1 biện pháp tránh thai không ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục.
- Khi bạn muốn dùng 1 biện pháp tránh thai mà không phải uống thuốc mỗi ngày.
Trường hợp không được dùng thuốc tiêm tránh thai
- Chưa đủ 16 tuổi;
- Có thai hoặc nghi có thai. Nếu nghi thì phải kiểm tra chắc chắn không có thai mới được dùng;
- Đang bị ung thư vú hoặc ung thư vú đã khỏi;
- Có u ở vú chưa xác định được (kể cả u lành nhưng chưa chữa khỏi);
- Có ung thư buồng trứng;
- Có xuất huyết bất thường;
- Có các bệnh nội tiết;
- Có và đang dùng thuốc chữa động kinh (kể cả trường hợp có cơn co giật chưa xác định);
- Bị và đang dùng thuốc chữa lao;
- Đang bị bệnh tim mạch (thiếu máu cục bộ), tăng huyết áp;
- Bị trầm cảm, nhức đầu do các nguyên nhân khác nhau (như thiên đầu thống);
- Bị bệnh gan mật (kể cả vàng mắt vàng da chưa xác định được);
- Bị các bệnh làm suy giảm miễn dịch (như nhiễm HIV);
- Bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục;
- Đã từng bị tác dụng phụ của thuốc tránh thai;
Tác dụng phụ của thuốc tiêm tránh thai
Là thuốc tránh thai có hiệu quả cao, nhưng cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như:
- Mụn trứng cá
- Nhức đầu
- Lo lắng
- Chóng mặt và buồn nôn
- Mệt mỏi
- Trầm cảm
- Tăng cân.
- Chu kỳ kinh nguyệt bị thay đổi
- Giảm mật độ xương
- Mềm vú
- Ra máu đột ngột hoặc xuất hiện đốm máu giữa chu kỳ kinh
- Cảm giác thèm ăn thay đổi
- Tóc phát triển quá nhanh hoặc rụng tóc.
Một số biểu hiện có thể gặp ở vị trí tiêm
Tại vị trí tiêm thuốc có thể bị sưng nóng đỏ đau: Thường sẽ mất đi sau vài ngày, có thể chườm ấm sẽ nhanh hết hơn.
Áp-xe tại vị trí tiêm hiện tượng này rất ít gặp: Ngoài sưng nóng đỏ đau tại vị trí tiêm, còn thấy cục nhô lên khỏi mặt da, mưng mủ, có thể kèm theo sốt nhẹ. Khi thấy hiện tượng này cần đến cơ sở y tế để được chích rạch dẫn lưu mủ.
Giá thuốc tiêm tránh thai
Giá dịch vụ tiêm thuốc tránh thai là từ 199.000đ – 399.000đ/lần
Xử lý các tác dụng phụ sau tiêm thuốc tránh thai
Rối loạn kinh nguyệt
Vô kinh
- Xảy ra trong 50% trong năm đầu tiên và 70% sau thời gian dài sử dụng (uptodate 2016)
- Giải thích rằng vô kinh là bình thường khi dùng thuốc tiêm tránh thai
- Nếu khách hàng không chấp nhận vô kinh: có thể hướng dẫn biện pháp tránh thai khác
Ra máu thấm giọt hoặc kinh nguyệt không đều
- Trấn an khách hàng rằng nhiều phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai bị kinh nguyệt không đều, tình trạng này sẽ giảm và hết sau vài tháng sử dụng thuốc
- Xử trị tình trạng rối loạn kinh nguyệt:
- Kê đơn: 500mg mefenamic acid (Mefenamic 500mg, Dolfenal 500mg) 2 lần/ngày uống sau ăn, thời gian điều trị trong 5 ngày, bắt đầu khi có xuất huyết bất thường.
- Nếu tình trạng rối loạn kinh nguyệt xuất hiện sau vài tháng có kinh, bình thường hoặc một thời gian vô kinh hoặc tiếp tục không hết hoặc nghi ngờ có nguyên nhân bệnh lý khác: cần khám toàn diện để tìm nguyên nhân. Nếu bị viêm vùng chậu hoặc NKLTQĐTD: có thể tiếp tục sử dụng thuốc cấy trong thời gian điều trị bệnh
Ra máu hoặc quá nhiều (từ gấp đôi bình thường trở lên) hoặc (kéo dài từ 8 ngày trở lên)
- Đây là tình trạng hiếm gặp cần trấn an khách hàng rằng tình trạng này đôi khi cũng xảy ra ở nhiều phụ nữ sử dụng thuốc tiêm tránh thai, tình trạng này sẽ giảm và hết sau thời gian sử dụng thuốc
- Có thể xử trí ban đầu như những khách hàng bị kinh nguyệt không đều hoặc
- Thuốc viêm tránh thai kết hợp: 1 viên/ngày trong 21 ngày, bắt đầu uống khi có xuất huyết nhiều (2); hoặc
- 50 µg ethinyl estradiol mỗi ngày trong 21 ngày , bắt đầu uống khi có xuất huyết nhiều (HB); hoặc
- Uống viên thuốc tránh thai kết hợp 2 viên/ngày trong 7 ngày rồi uống tiếp ngày 1 viên cho đến hết vỉ thuốc
- Nếu tình trạng ra máu nhiều làm ảnh hưởng đến sức khỏe: thảo luận với khách hàng chọn biện pháp tránh thai khác
- Khuyên khách hàng uống viên sắt hoặc ăn các thực phẩm giàu chất sắt
- Nếu tình trạng ra máu nhiều xuất hiện sau vài tháng có kinh bình thường hoặc sau một thời gian vô kinh hoặc tiếp tục không hết hoặc nghi ngờ có nguyên nhân bệnh lý khác: cần khám toàn diện và tìm nguyên nhân
Ra máu âm đạo bất thường
- Khám toàn diện để tìm nguyên nhân thai, thai ngoài tử cung, nhiễm trùng.
- Có thể ngừng sử dụng thuốc tiêm nhằm giảm chẩn đoán hoặc thuận tiện hơn, trong thời gian này khách hàng có thể sử dụng biện pháp tránh thai khác (không nên là DCTC hoặc que cấy)
- Nguyên nhân ra máu là viêm vùng chậu hoặc NKLTQĐTD thì khách hàng vẫn có thể sử dụng thuốc tiêm trong thời gian điều trị thuốc
Nhức đầu
- Có thể kê đơn một trong các loại thuốc giảm đau như: aspirin, ibuprofen, hoặc paracetamol…
- Khám toàn diện nếu tình trạng nhức đầu không giảm hoặc trầm trọng hơn
- Ngừng thuốc tiêm nếu khách hàng bị nhức đầu nặng kèm mờ mắt
Tăng cân
- Xem xét chế độ ăn, tham vấn khoa dinh dưỡng nếu cần.
- Khi sử dụng DMPA, tăng cân khoảng 1 – 2 kg/năm.
Thay đổi tính tình, giảm ham muốn tình dục
- Hỏi về những thay đổi về cuộc sống mà có thể ảnh hưởng đến tính tình và ham muốn tình dục của khách hàng. Cho lời khuyên thích hợp.
Cương vú
- Một vài phụ nữ bị tác dụng phụ này, đôi khi có thể đau rõ rệt. Có thể sử dụng thuốc giảm đau. Luôn luôn phải chẩn đoán loại trừ nguyên nhân cương vú do có thai ở người dang dùng DMPA.
Giảm tỷ trọng xương
- Dùng DMPA làm giảm tỷ trọng xương. Khi ngừng dùng DMPA, tỷ trọng xương tăng trở lại. Ở những người trưởng thành khi ngừng DMPA, sau 2 – 3 năm thì tỷ trọng xương lại tương đương với những người không dùng DMPA
Xuất hiện của các bệnh lý nội khoa (như tắc mạch sau ở chân hoặc phổi, thiếu máu cơ tim hoặc đột quị hoặc ung thư vú…)
- Ngừng thuốc tiêm và yêu cầu khách hàng sử dụng các biện pháp tránh thai hỗ trợ khác trong thời gian chẩn đoán bệnh.
Nghi ngờ có thai
- Xác định tình trạng thai
- Yêu cầu khách hàng ngừng thuốc tránh thai nếu chắc chắn có thai
Tai biến – biến chứng
Sốc phản vệ
Có thể xảy ra như với mọi trường hợp tiêm thuốc. Phải tiêm ở nơi có hộp thuốc chống sốc. Không để khách hàng về sau ngay tiêm. Xử trí theo phác đồ “xử trí sốc phản vệ của Bộ y tế”
Nhiễm khuẩn nơi tiêm
Cần dặn khách hàng theo dõi sau tiêm để phát hiện sớm nhiễm trùng nơi tiêm và xử trí kháng sinh sớm.
Nếu có áp xe cần rạch dẫn lưu.
Có thai:
Có bằng chứng mạnh mẽ cho thấy thuốc tiêm tránh thai chỉ co progestin không gây dị tật và những nguy hại khác cho thai nếu bà mẹ mang thai khi đang tiêm thuốc hoặc vô ý bắt đầu tiêm thuốc tranh thai khi đã có thai.
Các trường hợp nghi ngờ có thai, chẳng hạn trễ kinh đều nên được khám và dùng que thử thai nhanh để loại trừ tình trạng có thai.
Xem thêm:
Tiêm thuốc tránh thai: cơ chế hoạt động và hiệu quả
Top các biện pháp tránh thai hiện đại có tỷ lệ tránh thai cao nhất
Thuốc tránh thai khẩn cấp những điều cần biết
Review top các biện pháp tránh thai an toàn nhất
Review top các loại bao cao su
Giá và tỷ lệ tránh thai thành công của các biện pháp tránh thai phổ biến nhất
Bấm vào ảnh để tải App Bluecare
Be the first to comment