Vàng da sơ sinh vô cùng nguy hiểm mẹ cần biết

Vàng da sơ sinh chiếm 25 – 30% trẻ đủ tháng và đa số trẻ non tháng, nguyên nhân do các hồng cầu trong máu bị vỡ quá nhanh chuyển hóa thành Bilirubin – một chất có sắc tố màu vàng, nồng độ càng nhiều thì mức độ vàng da càng nặng. Theo các chuyên gia nhi khoa, vàng da sơ sinh vô cùng nguy hiểm nếu các bà mẹ không biết để điều trị kịp thời sẽ để lại di chứng nặng nề có thể gây bại não suốt đời. Nếu ở mức độ nhẹ được gọi là vàng da sinh lý, tuy nhiên tình trạng vàng da tiến triển nặng hơn được gọi là vàng da bệnh lý.

Xem thêm: Thời gian vàng để phòng ngừa biến chứng thần kinh nghiêm trọng do vàng da ở trẻ sơ sinh là 7 ngày sau sinh

Contents

Như thế nào là vàng da sinh lý?

Tình trạng vàng da sinh lý xuất hiện 24 giờ sau sinh ở trẻ đủ tháng và sẽ tự hết trong vòng 1 tuần, sẽ là 2 tuần để trở về bình thường nếu trẻ sinh non tháng.

Nồng độ bilirubin/máu không vượt quá 12mg% ở trẻ đủ tháng và không quá 14mg% ở trẻ non tháng. Tốc độ tăng bilirubin không quá 5mg% trong vòng 24 giờ.

Những dấu hiệu nhận biết như thế nào là vàng da sinh lý: vàng da chỉ ở mức độ nhẹ xuất hiện ở vùng mặt, cổ, ngực và vùng bụng phía trên rốn. Chỉ xuất hiện vàng da đơn thuần không đi kèm các triệu chứng bất thường khác (thiếu máu, gan lách to, lừ đừ, bỏ bú…).

Vàng da sơ sinh vô cùng nguy hiểm mẹ cần biết

Click vào ảnh để xem chi tiết

Như thế nào là vàng da bệnh lý?                   

Tình trạng vàng da được xem là bệnh lý ở trẻ sơ sinh khi có những dấu hiệu bất thường sau:

  • Vàng da xuất hiện sớm
  • Tình trạng vàng da không tự khỏi sau 1 tuần với trẻ đủ tháng hoặc 2 tuần với trẻ non tháng.
  • Vàng da xuất hiện ở toàn thân và cả mắt.
  • Trẻ có các dấu hiệu bất thường như lừ đừ, bỏ bú, co giật…
  • Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ bilirubin trong máu cao hơn bình thường.

Khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu vàng da bệnh lý nêu trên bố mẹ/ người chăm sóc nên đưa trẻ khám bác sĩ chuyên khoa nhi để được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt.

Theo PGS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, vàng da bệnh lý thường xuất hiện ở trẻ sinh non; trẻ đẻ ngạt; do bất đồng nhóm máu mẹ – con hệ ABO ,bất đồng nhóm máu mẹ – con hệ Rh…

Vàng da sinh lý chuyển sang vàng da bệnh lý rất mong manh và thường khó nhận diện do nhiều trẻ không có các dấu hiệu chỉ điểm như: kích thích, vật vã hoặc li bì, bỏ bú mà đôi khi trẻ vẫn bú, vận động và ngủ bình thường.

Khi xuất hiện những dấu hiệu lâm sàng điển hình như tăng trương lực cơ, rối loạn hô hấp, co giật, li bì hoặc khóc thét thì đã rất nặng.

Ông Dũng nhấn mạnh, trẻ bị vàng da sơ sinh bệnh lý nếu không được điều trị kịp thời, chỉ trong 7 ngày đầu đời, chất bilirubin sẽ qua hàng rào máu não gây hội chứng vàng da nhân não, để lại nhiều di chứng về thần kinh hết sức trầm trọng mà không thể phục hồi như: điếc, chậm phát triển về vận động và trí tuệ.

Chiếu đèn điều trị vàng da sơ sinh ở trẻ trong bao lâu?
Vàng da sơ sinh vô cùng nguy hiểm mẹ cần biết

Click vào ảnh để xem chi tiết

Tuy nguy hiểm nhưng việc theo dõi và phát hiện các dấu hiệu vàng da bệnh lý lại không quá khó nếu các bà mẹ bỉm sữa biết các kỹ năng đơn giản sau: tập trung theo dõi sát con trong 7 ngày đầu đối với tất cả các trẻ sinh non hoặc sinh thường.

Đánh giá vàng da ở trẻ sơ sinh dưới ánh sáng tự nhiên (ánh sáng trời).

Không nên quan sát dưới ánh đèn neon hoặc đèn thường vì sẽ không xác định được rõ trẻ có vàng da hay không; Dùng ngón tay trỏ ấn nhẹ từ trên mặt da giữ vài giây sau đó quan sát độ vàng của da ở vùng da vừa mới ấn nhẹ ngón tay xuống.

Click vào ảnh để xem chi tiết

Nên quan sát da trẻ theo thứ tự từ trên xuống dưới: Bắt đầu từ trán – ngực – bụng – đùi – cẳng chân. Nếu chỉ thấy vàng da từ trán xuống ngực thì không cần cho trẻ đi khám, chỉ cần theo dõi ở nhà.

Nếu thấy trẻ vàng da đến bụng hoặc đến đùi, cẳng chân thì cần phải đưa trẻ đến cơ sở khoa Nhi có khoa sơ sinh để khám ngay. Tại đây các bác sỹ sẽ đánh giá sâu hơn bằng hình thức khám lâm sàng và xét nghiệm định lượng bilirubin/máu.

Điều trị

.           Những biện pháp điều trị vàng da sơ sinh như liệu pháp chiếu đèn. Truyền dịch có tác dụng làm tăng đào thải  bilirubin. Khi vàng da nặng có nguy cơ gây vàng da nhân trẻ cần phải được thay máu để làm giảm nhanh bilirubin máu.

Thời gian vàng để điều trị hiệu quả cho trẻ mắc bệnh vàng da chỉ trong 7 ngày đầu sau sinh bằng biện pháp chiếu đèn hoặc phối hợp truyền dịch. Nếu để muộn hơn thời gian này thì da bé dày hơn và phương pháp chiếu đèn sẽ không còn hiệu quả.

Ba mẹ có thể lựa chọn sử dụng dịch vụ Chiếu đèn điều trị vàng da tại nhà hết sức thuận tiện, cho hiệu quả tương đương như điều trị tại bệnh viện trong khi loại trừ được rất nhiêu rủi ro, chi phí và thời gian.

Vàng da ở trẻ sơ sinh: Phân biệt vàng da sơ sinh sinh lý và vàng da bệnh lý - Khám chữa bệnh, phổ biến kiến thức y học - Cổng thông

Click vào ảnh để xem chi tiết

Những sai lầm thường gặp dẫn đến vàng da nhân

-Chủ quan cho rằng sau sinh trẻ bị vàng da chỉ là vàng da sinh lý điều này vô cùng nguy hiểm vì sẽ dẫn đến trẻ không được điều trị sớm dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

-Ra viện quá sớm khi những dấu hiệu vàng da chưa rõ và sau khi về nhà lại không theo dõi được bệnh.

-Tập quán để bà mẹ và trẻ sau sinh ở phòng tối do vậy không phát hiện được

BS CKI Ngô Đức Hà

bluecare https://bluecare.vn/app

Bấm vào ảnh để tải App Bluecare

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*