Tại sao bị vô sinh nữ

Ngày nay tình trạng vô sinh ngày một trở nên phổ biến đặc biệt là vô sinh nữ gây ra rất nhiều lỗi đau về thể xác cũng như tinh thân cho chị em, cùng với đó là sự gian nan vất vả, căng thẳng, tốn kém, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hạnh phúc gia đinh. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới vô sinh ở phụ nữ, một số nguyên nhân vô sinh ở phụ nữ bắt nguồn từ bệnh lý, một số chị em phụ nữ bị vô sinh lại do nguyên nhân khác, điển hình là lối sống thiếu khoa học. Bluecare xin chia sẻ nguyên nhân tại sao bị vô sinh nữ, chị em cùng tham khảo để phòng tránh để đảm bảo được thỏa mãn ước mơ làm vợ, làm mẹ xây dựng cuộc sống hạnh phúc của mình nhé.

Contents

Vô sinh nữ là gì?

Vô sinh nữ là là tình trạng người phụ nữ không có thai tự nhiên được sau 1 năm quan hệ vợ chồng thường xuyên mà không dùng các biện pháp tránh thai nào. Một điều cần lưu ý là khả năng sinh sản của người phụ nữ giảm dần theo thời gian, đặc biệt là sau 35 tuổi.

Nhiều nghiên cứu lớn đã xác nhận rằng khoảng 85% phụ nữ sẽ thụ thai trong vòng 12 tháng. Dựa trên những phát hiện của nghiên cứu này, khả năng sinh sản là 25% trong ba tháng đầu khi giao hợp không được sử dụng phương pháp an toàn và sau đó tỷ lệ này giảm xuống còn 15% trong chín tháng còn lại.

Vì vậy, Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ (ASRM) khuyến nghị, nên bắt đầu việc thăm khám và hai vợ chồng có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai trong vòng 12 tháng hoặc trong vòng 6 tháng đối với phụ nữ trên 35 tuổi.

Nguyên nhân vô sinh nữ

Bệnh vô sinh nữ có thể được chia làm 2 nhóm, bao gồm vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát, trong đó:

Vô sinh nguyên phát là những trường hợp phụ nữ có giao hợp với chồng không sử dụng biện pháp an toàn trong vòng 12 tháng (hoặc trong vòng 6 tháng đối với phụ nữ trên 35 tuổi), nhưng chưa mang thai lần nào.
Vô sinh thứ phát là trường hợp phụ nữ đã từng có 1 lần mang thai, tuy nhiên sau đó 2 vợ chồng có giao hợp không sử dụng biện pháp tránh thai nhưng không thể mang thai trở lại trong thời gian 1 năm.

Vô sinh, hiếm muộn là tình trạng có thể xảy ra ở bất kỳ chị em phụ nữ nào, đối tượng thường gặp là những bạn gái có tiền sử rối loạn nội tiết tố, những trường hợp bị viêm nhiễm phụ khoa nhiều lần, trường hợp đã từng nạo phá thai hoặc lạm dụng thuốc tránh thai… Trong một nghiên cứu, các yếu tố phổ biến nhất dẫn đến tình trạng vô sinh nữ bao gồm:

Rối loạn phóng noãn chiếm 25%: Rụng trứng không thường xuyên hoặc không rụng trứng là nguyên nhân dẫn đến hầu hết các trường hợp vô sinh. Các vấn đề ở buồng trứng có thể dẫn đến rối loạn rụng trứng, hoặc vấn đề này có thể liên quan đến việc điều hòa các hormone sinh sản ở vùng dưới đồi hoặc trục tuyến yên.
Lạc nội mạc tử cung chiếm 15%: Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi các mô tương tự như lớp niêm mạc tử cung phát triển ngay trong tử cung hoặc ở những nơi khác, có thể là khoang bụng, buồng trứng. Khối u này có thể gây sưng và chảy máu, bên cạnh đó sự phát triển của mô lạc nội mạc có thể làm tắc ống dẫn trứng, ngăn cản quá trình thụ tinh, bên cạnh đó các mô sẹo có thể gây kết dính các cơ quan làm người bệnh có cảm giác đau đớn và khó thụ thai.
Viêm vùng chậu chiếm 12%: Viêm vùng chậu, nhiễm trùng tử cung và ống dẫn trứng có thể do nhiễm một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, nhiễm chlamydia… các bệnh này có thể làm tổn thương ống dẫn trứng, khiến việc thụ tinh gặp khó khăn. Chị em cần khám và xét nghiệm để phát hiện và điều trị sớm các trường hợp viêm hoặc nhiễm nấm phụ khoa tại các phòng khám chuyên khoa hoặc đơn giản hơn là sử dụng bộ kit que thử xét nghiệm tại nhà
Tắc nghẽn ống dẫn trứng chiếm 11%: Ống dẫn trứng bị tắc nghẽn khiến tinh trùng và trứng không thể gặp nhau hoặc chặn đường đi của trứng sau khi đã được thụ tinh vào tử cung, tăng tình trạng thai ngoài tử cung.
Các bất thường khác về ống dẫn trứng, tử cung chiếm 11%: Một số vấn đề do bất thường từ ống dẫn trứng hoặc từ tử cung có thể là nguyên nhân cản trở quá trình làm tổ của trứng hoặc làm gia tăng nguy cơ sảy thai hay chửa ngoài tử cung như có polyp tử cung, u xơ tử cung, tắc ống dẫn trứng, tử cung dị dạng, chít hẹp hay dính cổ tử cung… đều có thể là những nguyên nhân dẫn đến vô sinh.
Tăng prolactin máu chiếm 7%: Tuyến yên có thể sản xuất dư thừa prolactin (tăng prolactin máu), làm giảm sản xuất estrogen và có thể gây vô sinh.
Tần suất giao hợp: Bạn cần có tần suất quan hệ tình dục thường xuyên, nhất là xung quanh thời điểm rụng trứng. Bác sĩ có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về chu kì của chính mình nhằm làm sao để dễ thụ thai nhất.
Sự hiện diện của tinh trùng: Đối với hầu hết các cặp vợ chồng, đây không phải là vấn đề lớn lao trừ khi bạn đời của bạn có tiền sử bệnh lý hoặc phẫu thuật. Lúc này, bác sĩ sẽ cần thực hiện một số xét nghiệm đơn giản để đánh giá sức khỏe của tinh trùng thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ.
Do rối loạn nội tiết tố: Rối loạn nội tiết ở nữ là nguyên chính chính gây ra sự mất cân bằng hóc môn sinh sản, dẫn đến rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, làm giảm khả năng thụ thai.
Do các bệnh lý về tuyến giáp: Một trong số những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở nữ giới cũng có thể là do bất thường ở các cơ quan như tuyến yên, tuyến giáp, rối loạn hóc môn khiến lượng hóc môn kích thích tuyến giáp và prolactin tăng cao, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh sản, khiến tỷ lệ đậu thai là rất khó.

Vô sinh không rõ nguyên nhân: Đôi khi và không ít các trường hợp gặp phải nguyên nhân gây vô sinh không bao giờ được tìm thấy dù đã rất tích cực. Chỉ cần sự hiện diện của một hay sự kết hợp từ hai yếu tố dù rất nhỏ trên bản thân người phụ nữ cũng như đối tác của họ là đã có thể gây ra các vấn đề trên hệ sinh sản không giải thích được. Mặc dù khó có thể kiên nhẫn đợi chờ câu trả lời cụ thể, nhiều cặp vợ chồng đã bất ngờ mang thai được nếu cả hai đồng thuận cùng nỗ lực cũng như không nên trì hoãn việc bắt đầu điều trị vô sinh.

Đối tượng dễ mắc bệnh

Vô sinh hiếm muộn có thể xảy ra với chị em ở trong độ tuổi sinh sản, tuy nhiên có một số yếu tố có thể khiến bạn có nguy cơ vô sinh cao hơn, bao gồm:

Tuổi: Có 2 yếu tố quan trọng trong điều trị vô sinh trong đó tuổi của người phụ nữ là 1 trong những số đó. Với phụ càng lớn tuổi, cả chất lượng và số lượng trứng của phụ nữ bắt đầu suy giảm. Sau 35 tuổi, tốc độ rụng nang trứng tăng nhanh, dẫn đến số lượng trứng ít hơn và chất lượng kém hơn. Tình trạng này khiến cho việc thụ thai khó khăn, đặc biệt nguy cơ thai bất thường tăng ở những người phụ nữ lớn tuổi và nguy cơ sảy thai cũng cao hơn.
Suy buồng trứng (hay còn gọi là mãn kinh sớm): Đây là tình trạng buồng trứng ngừng hoạt động và kết thúc kinh nguyệt trước 40 tuổi. Nguyên nhân thường là do các bệnh liên quan đến hệ thống miễn dịch, hóa trị liệu…
Màng trong dạ con: Tình trạng này thường ảnh hưởng tới chức năng của buồng trứng, tử cung và ồng dẫn trứng.
Hút thuốc lá: Không chỉ gây hại cho nhiều cơ quan trong cơ thể, hút thuốc còn làm tăng nguy cơ sẩy thai và chửa ngoài tử cung, giảm dự trữ buồng trứng và chất lượng trứng. Ngoài ra nó cũng ảnh hưởng tới trẻ nhỏ. Nếu bạn đang hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm tương tự thì nên ngừng trước khi bắt đầu điều trị sinh sản và mang thai và sau này.
Sử dụng nhiều Sản phẩm tạo mùi hương: Càng ngày, thói quen sử dụng sản phẩm tạo mùi hương càng trở nên phổ biến hơn. Có thể nhiều người không biết đến thành phần chính để tạo mùi hương là phthalates- một hóa chất độc hại có khả năng gây rối loạn chức năng sinh lý của chị em phụ nữ dễ dẫn tới vô sinh hiếm muộn.
Sử dụng nhiều chất béo: Trong chế độ ăn uống, phụ nữ nên tránh sử dụng những thực phẩm có chứa nhiều chất béo. Khi trong cơ thể có nhiều loại chất này sẽ làm tăng lượng estrogen, gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động của buồng trứng, khiến việc thụ thai trở nên khó khăn. Thêm vào đó, chất béo còn khiến lượng đường trong máu tăng nhiều, không hề tốt cho chức năng sinh sản.

Chỉ số cân nặng (BMI): Thừa cân hoặc thiếu cân có thể ảnh hưởng đến nội tiết, chuyển hóa và do đó ảnh hưởng tới quá trình sinh trứng và rụng trứng. Trường hợp người phụ nữ thừa cân/ béo phì nếu luyện tập giảm cân có thể tăng tần suất rụng trứng (kinh nguyệt đều hơn) và do vậy cải thiện khả năng mang thai. Phụ nữ bị buồng trứng đa nang hay ở trong nhóm nguy cơ này, một lưu ý nữa là tỉ lệ thừa cân béo phì ngày 1 gia tăng ở thời đại ngày nay do chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý. Thay đổi lối sống và giảm cân là điều cần thiết trước khi có thai giúp dễ mang thai, giảm các biến chứng thai kỳ như tiểu đường, cao huyết áp, sinh non…
Bệnh lây qua đường tình dục: Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như chlamydia và bệnh lậu có thể làm tắc ống dẫn trứng dẫn tới vô sinh. Quan hệ tình dục không an toàn hoặc quan hệ nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục và có thể gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản sau này. Đặc biệt một số bệnh có thể truyền và gây bệnh cho con cũng như có thể gây dị tật bẩm sinh (giang mai).
Tránh thai: Sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài và đặt dụng cụ tránh thai trong tử cung cũng là nguyên nhân làm ảnh hưởng tới khả năng sinh sản ở nữ giới.

Các phương án phòng ngừa

Với những chị em đang suy nghĩ đến việc có thai sớm hoặc dự tính có thai trong tương lai có thể tham khảo qua một số lưu ý từ chuyên gia như:

Thực hiện lối sống lành mạnh, duy trì cân nặng hợp lý: Phụ nữ thừa cân và nhẹ cân đều có nguy cơ bị rối loạn rụng trứng cao hơn.
Từ bỏ hút thuốc, không uống rượu: Nếu có thói quen hút thuốc, uống rượu, chị em hãy từ bỏ điều đó ngay từ bây giờ, vì thuốc lá và rượu có nhiều tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản, cũng như sức khỏe chung của mẹ bầu và thai nhi.
Giảm căng thẳng: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc căng thẳng, mệt mỏi có thể khiến việc điều trị vô sinh của các cặp vợ chồng có kết quả kém hơn. Nó cũng có thể gây sảy thai hoặc sinh non. Sau sinh nổi bật là tình trạng trầm cảm, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và đôi khi dẫn tới hậu quả đáng tiếc. Chị em nên cố gắng giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống trước, trong và sau khi khi mang thai.
Thăm khám sức khỏe định kỳ: Nhiều chị em thường xem nhẹ việc thăm khám sức khỏe sinh sản cho đến khi cố gắng mang thai nhưng chưa có kết quả như ý. Việc thăm khám sớm trước khi có triệu chứng giúp chị em có thể được chẩn đoán sớm các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và có kế hoạch điều trị phù hợp sớm hơn.

Chẩn đoán vô sinh nữ

Nếu không thể thụ thai trong một khoảng thời gian dù không sử dụng biện pháp bảo vệ, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ của bác sĩ chuyên về hiếm muộn để được đánh giá và điều trị vô sinh. Bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám bệnh sử các câu hỏi liên quan cùng các xét nghiệm khả năng sinh sản có thể bao gồm:

Kiểm tra tình trạng sức khỏe chung
Kiểm tra các bệnh toàn thân/ tại chỗ liên quan đến sinh sản (máu, nội tiết, bệnh lây truyền)
Chụp tử cung vòi trứng;
Kiểm tra dự trữ buồng trứng;
Các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm tử cung, buồng trứng, vùng chậu;
Một số thăm khám chuyên sâu: phẫu thuật nội soi, sinh thiết niêm mạc, Xét nghiệm di truyền…

Phương pháp điều trị vô sinh nữ

Điều trị vô sinh hiếm muộn phụ thuộc vào nhiều yếu tố gồm nguyên nhân, độ tuổi. Hiện nay với sự phát triển của y học các phương pháp điều trị được áp dụng có thể cố gắng khôi phục khả năng sinh sản bằng thuốc, phẫu thuật, hoặc giúp bạn có thai bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại khác.

Sử dụng thuốc

Hiện này có một số thuốc được áp dụng giúp hỗ trợ sinh sản, gồm các thuốc hỗ trợ, kiểm soát sự phát triển nang trứng, gây rụng trứng hoặc điều chỉnh cân bằng nội tiết cũng như hỗ trợ sức khỏe chung. Việc sử dụng thuốc ở các bệnh nhân là rất khác nhau do nguyên nhân và tình trạng bệnh khác nhau.

Phẫu thuật phục hồi khả năng sinh sản

Tùy vào nguyên nhân bác sĩ sẽ khuyến nghị một số phẫu thuật có thể khắc phục và cải thiện khả năng sinh sản của chị em như:

Phẫu thuật nội soi buồng tử cung: Phẫu thuật có thể liên quan đến việc khắc phục các vấn đề về giải phẫu tử cung, loại bỏ các polyp nội mạc tử cung và một số loại u xơ làm hỏng buồng tử cung hoặc loại bỏ dính vùng chậu hay để sửa chữa vòi tử cung. Phẫu thuật có thể nhằm mục đích phát hiện, chẩn đoán, đặc biệt ở nhóm vô sinh không rõ nguyên nhân hoặc mang thai thất bại nhiều lần.
Phẫu thuật ống dẫn trứng: Nếu ống dẫn trứng (vòi tử cung) của bạn bị tắc, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nội soi để sửa chữa hoặc tái tạo lại ống dẫn trứng giúp có thể có thai tự nhiên. Trong trường hợp phẫu thuật tái tạo khó khăn, vòi tử cung không còn chức năng, hoặc bị giãn tắc chứa dịch thì bác sỹ có thể cân nhắc cắt bỏ nhằm tăng khả năng thành công của IVF, giảm nguy cơ chửa ngoài tử cung và giảm nguy cơ ung thư buồng trứng sau này.

Hỗ trợ sinh sản

Hiện nay, các phương pháp hỗ trợ sinh sản được áp dụng và mang lại nhiều hiệu quả trong việc điều trị vô sinh, một số phương pháp phổ biến như:

Thụ tinh nhân tạo (IUI): Trong phương pháp IUI, tinh trùng khỏe mạnh được tiến hành lọc rửa, cô đặc lại và bơm vào bên trong tử cung vào thời điểm rụng trứng để làm tăng cơ hội mang thai. Sự phát triển của nang trứng và sự rụng trứng có thể được kiểm soát bằng thuốc kích thích buồng trứng và siêu âm.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Đây là phương pháp hiện đại, hiểu đơn giản là lấy trứng và tinh trùng ra ngoài, cho thụ tinh và tạo ra phôi (chính là em bé sau này) trong phòng thí nghiệm, sau đó chuyển phôi vào tử cung và người phụ nữ có thể mang thai giống trong tự nhiên.
Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): Tương tự thụ tinh trong ống nghiệm IVF, với phương pháp ICSI 1 tinh trùng chất lượng tốt sẽ được chọn lọc để tiêm trực tiếp vào noãn nhằm tối đa khả năng thụ tinh thay vì để trứng và tinh trùng tự thụ tinh trong phòng thí nghiệm. Phương pháp này ngoài áp dụng tốt cho các cặp vợ chồng có tinh trùng bình thường, còn đặc biệt hiệu quả trong trường hợp người đàn ông có rất ít tinh trùng hoặc tinh trùng được lấy từ tinh hoàn bằng thủ thuật chọc hút hoặc phẫu thuật. Biện pháp này khắc phục được yếu điểm của IVF cổ điển (thông thường cần một lượng lớn khoảng 1-2 triệu tinh trùng khỏe mới thụ tinh được cho trứng → với ICSI, bs chỉ cần tiêm 1 tinh trùng là có thể gây thụ tinh giống trong tự nhiên). Phôi được tạo ra sẽ chuyển lại vào buồng tử cung người mẹ để làm tổ, phát triển thành thai nhi khỏe mạnh.

Xem thêm:

Vô sinh hiếm muộn là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Những dấu hiệu vô sinh ở nam giới

Nhận biết dấu hiệu vô sinh ở nữ

Review thuốc tăng khả năng thụ thai tốt nhất

Yêu thời điểm nào giúp tăng khả năng thụ thai?

Nhận biết dấu hiệu có thai sau 2 ngày quan hệ

Review làm IVF – IUI ở các bệnh viện trên cả nước