Dấu hiệu dính thắng lưỡi – nguyên nhân, tác hại và cách điều trị

Một số trẻ sơ sinh khi mới sinh có thể mắc phải vấn đề dính thắng lưỡi. Đây là một dạng dị tật bẩm sinh nhẹ, tầm khoảng 5% số trẻ sơ sinh khi mới sinh có thể bị dính thắng lưỡi. Tuy nhiên, việc dính thắng lưỡi ở trẻ em không thể tự giải quyết như nhiều phụ huynh thường nghĩ, mà yêu cầu can thiệp phẫu thuật để cắt dính thắng lưỡi. Nếu không được xử lý, việc di chuyển lưỡi của trẻ sẽ bị hạn chế, từ đó gây khó khăn khi bé bú mẹ, gặp khó khăn khi ăn các loại thức ăn rắn, cản trở quá trình phát âm, dẫn đến việc trẻ nói chậm hoặc có thể gặp khó khăn trong việc phát âm. Để giúp các mom có thể phát hiện sớm dị tật này Bluecare xin chia sẻ bài viết “Dấu hiệu dính thắng lưỡi – nguyên nhân, tác hại và cách điều trị” các mom cùng tham khảo nhé.

DÍNH THẮNG LƯỠI LÀ GÌ?

Tật dính thắng lưỡi, được gọi là “ankyloglossia” trong thuật ngữ y học, là một dạng dị tật bẩm sinh nhẹ, có khả năng xảy ra ở bất kỳ trẻ sơ sinh nào do dây thắng lưỡi (một lớp màng niêm mạc dưới lưỡi) bị ngắn, gây hạn chế động tác tự nhiên của lưỡi.

Theo thống kê, khoảng 5% trẻ sơ sinh sẽ mắc tình trạng này sau khi sinh và thường được phát hiện trong tháng đầu tiên sau khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc tiêm chủng. Hoặc, tình trạng dính thắng lưỡi có thể được phát hiện muộn hơn khi cha mẹ nhận thấy rằng bé gặp khó khăn khi bú, khó phát âm hoặc tăng cân chậm. Sự nghiêm trọng của tình trạng dính thắng lưỡi ở trẻ em có thể dao động từ mức độ nhẹ đến nặng.

NGUYÊN NHÂN CỦA TẬT DÍNH THẮNG LƯỠI

Nguyên nhân gây ra tật dính thắng lưỡi ở trẻ em vẫn chưa được chứng minh rõ ràng bởi các chuyên gia y tế. Mặc dù dị tật này không gây ra nguy hiểm, nhưng nó ảnh hưởng đến chức năng của lưỡi. Các nghiên cứu khoa học đã cung cấp một số bằng chứng cho thấy yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong phát triển tình trạng dính thắng lưỡi ở trẻ em.

DẤU HIỆU NHẬN BIẾT TRẺ BỊ DÍNH THẮNG LƯỠI

Dưới đây là phiên bản viết lại của đoạn văn bạn đã cung cấp:

Có những dấu hiệu nhận biết để nhận ra tình trạng dính thắng lưỡi ở trẻ em. Dị tật này gây khó khăn cho việc bú sữa, dẫn đến việc trẻ bú lâu và tăng cân chậm. Dấu hiệu của tình trạng dính thắng lưỡi có thể thay đổi tùy theo độ tuổi và mức độ bị ảnh hưởng, bao gồm:

• Cử động của lưỡi bị hạn chế do dây thắng lưỡi ngắn.
• Trẻ không thể đẩy đầu lưỡi ra phía ngoài môi.
• Trẻ không thể đưa đầu lưỡi chạm vào vòm họng.
• Khi khóc, đầu lưỡi của trẻ có hình trái tim, hình nhọn hoặc hình vuông khi trẻ nhỏ thò lưỡi ra.
• Răng cửa ở hàm dưới của trẻ có thể bị hở hoặc nghiêng do tác động của dính thắng lưỡi.
• So với trẻ bình thường, trẻ bị dính thắng lưỡi gặp khó khăn khi bú sữa và có khó khăn trong việc phát âm.
• Khi trẻ thè lưỡi thì có hình nhọn hoặc hình vuông.

CÁC CẤP ĐỘ DÍNH THẮNG LƯỠI

Để phân loại mức độ dính thắng lưỡi ở trẻ em, chúng ta có thể dựa vào chiều dài của dây thắng lưỡi được đo từ điểm bám ở sàn miệng đến điểm bám trên lưỡi. Có các cấp độ sau:

Cấp độ 1: Dính thắng lưỡi nhẹ, khiến cho chiều dài dây thắng lưỡi từ 12-16 mm.

Cấp độ 2: Dính thắng lưỡi trung bình, khiến cho chiều dài dây thắng lưỡi từ 8-11 mm.

Cấp độ 3: Dính thắng lưỡi nặng, khiến cho chiều dài dây thắng lưỡi từ 3-7 mm.

Cấp độ 4: Dính thắng lưỡi hoàn toàn, khiến cho chiều dài dây thắng lưỡi dưới 3 mm.

TÁC HẠI CỦA TẬT DÍNH THẮNG LƯỠI

• Ảnh hưởng đến vận động của lưỡi: Mức độ dính thắng lưỡi ở trẻ sẽ ảnh hưởng đến khả năng vận động của lưỡi. Lưỡi có thể bị hạn chế và không thể đạt đến vòm miệng hoặc tiếp xúc với niêm mạc trong má.
• Ảnh hưởng khi bú mẹ và nhai nuốt: Dính thắng lưỡi khiến việc bú mẹ trở nên khó khăn và gây đau núm vú cho mẹ. Trẻ bú chậm, thường cáu gắt và khóc vì không thể bú hiệu quả. Điều này dẫn đến việc tăng cân chậm hoặc không tăng cân. Ngoài ra, trẻ sẽ gặp khó khăn khi nhai và nuốt, và có thể có các vấn đề liên quan đến cử động nhai nuốt không bình thường, ví dụ như khớp cắn không chính xác. Nhiệm vụ của lưỡi là đưa thức ăn đến khối răng hàm để tiến hành nhai. Khi bị dính thắng lưỡi, chức năng này bị hạn chế và có thể gây cắn vào lưỡi khi ăn nhai.
• Ảnh hưởng khi phát âm: Do vận động của lưỡi bị hạn chế, khó khăn trong việc uốn cong hoặc đưa lưỡi ra phía trước, việc phát âm cũng bị ảnh hưởng. Nếu không được điều trị, dính thắng lưỡi sẽ gây khó khăn cho trẻ trong việc phát âm các âm thanh như “t”, “l”, “ch”, “d”, “r”… Mức độ ảnh hưởng cũng phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Ở trẻ nhỏ hơn 5 tuổi, dấu hiệu này dễ dàng nhận biết hơn. Trẻ có khó khăn trong việc nói, đặc biệt là diễn đạt các câu nói phức tạp. Ở trẻ lớn hơn, biểu hiện có thể mờ nhạt hơn, như khi phát âm, hơi có thể lướn qua hai bên má.
• Ảnh hưởng tới răng: Khi trẻ bị dính thắng lưỡi trong quá trình mọc răng, có thể gây nghiêng răng cửa dưới hoặc tạo ra khe hở giữa hai răng cửa của hàm dưới. Điều này ảnh hưởng đến thẩm mỹ răng miệng và cũng có tác động đến hoạt động nhai, nuốt và giọng nói. Ngoài ra, dính thắng lưỡi ngắn có thể gây căng thẳng, dễ gây viêm và rụng răng trong vùng bên trong của hàm dưới.

BA MẸ CẦN LÀM GÌ KHI PHÁT HIỆN TRẺ BỊ DÍNH THẮNG LƯỠI?

Khi thấy trẻ có biểu hiện nghi ngờ dính thắng lưỡi, cần đưa trẻ đi khám sớm để được chẩn đoán và chọn lựa phương pháp điều trị nội khoa hay phẫu thuật. Không có thời điểm lý tưởng để cắt thắng lưỡi cho trẻ, trẻ sinh ra bị dính thắng lưỡi nặng sẽ ảnh hưởng chức năng bú sữa, nên cắt càng sớm sẽ càng tốt cho trẻ. Thông thường trẻ từ 2 – 3 tháng tuổi trở lên, khỏe mạnh là có thể tiến hành cắt thắng lưỡi.

KHI NÀO CÓ THỂ CẮT THẮNG LƯỠI CHO TRẺ

Ngay khi phát hiện trẻ bị dính thắng lưỡi, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện chuyên khoa để được thăm khám và đánh giá mức độ dính thắng lưỡi để xem liệu cắt là cần thiết hay không.

Thường thì quyết định cắt thắng lưỡi sẽ phụ thuộc vào mức độ dính và ảnh hưởng đến việc phát âm và bú mẹ của trẻ. Trường hợp trẻ bị dính thắng lưỡi nhiều và gây ảnh hưởng đến việc bú sẽ yêu cầu cắt sớm. Còn khi dính thắng lưỡi gây khó khăn trong phát âm, cần được đánh giá bởi bác sĩ chuyên khoa răng hàm mặt để loại trừ các nguyên nhân khác gây khó phát âm ở trẻ.

Ngoài ra, kỹ thuật cắt thắng lưỡi còn phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Với trẻ dưới 3 tháng tuổi, cần giữ đầu trẻ chắc chắn, có thể sử dụng thuốc tê hoặc tiêm tê để làm tê liệt vùng cần cắt, sau đó sử dụng dao điện để thực hiện việc cắt thắng lưỡi. Kỹ thuật này giúp trẻ có thể tiếp tục bú ngay sau khi cắt. Tuy nhiên, với trẻ lớn hơn, có thể sử dụng tê tại vị trí dây thắng lưỡi hoặc hành tá trại để làm tê liệt, sau đó sử dụng dao mổ hoặc máy cắt đốt để cắt thắng lưỡi, và cuối cùng khâu lại vết thương. Sau vài tuần, vết thương sẽ lành.

CHĂM SÓC TRẺ SAU CẮT THẮNG LƯỠI

Sau ca phẫu thuật, các biện pháp chăm sóc trẻ dính thắng lưỡi bao gồm:

• Nếu trẻ có vết trắng sau phẫu thuật, không cần lo lắng vì đó là hiện tượng bình thường và sẽ tự giải quyết sau vài ngày.
• Nếu vết thương chảy máu hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế đáng tin cậy ngay lập tức.
• Tránh cho trẻ ngậm hoặc cắn những đồ vật cứng để ngăn chảy máu. Hạn chế tiếp xúc với vùng cắt dính thắng lưỡi để tránh nhiễm trùng.
• Vệ sinh răng miệng cho trẻ thật sạch sẽ: khuyến khích trẻ uống nhiều nước, đặc biệt là cho trẻ bú mẹ để làm sạch lưỡi. Chế độ ăn nên bao gồm các món ăn lỏng, mềm, nguội. Trẻ còn tiếp tục bú mẹ hoặc uống sữa.
• Đảm bảo trẻ uống thuốc theo đơn của bác sĩ.
• Thiết lập chế độ luyện tập cho lưỡi.
  • Đối với trẻ nhỏ: Thường xuyên nâng lưỡi con lên và nhẹ nhàng kéo sang hai bên để tăng tính linh hoạt của lưỡi.
  • Đối với trẻ lớn: Hướng dẫn trẻ thực hiện các bài tập lưỡi tự lực và tránh sử dụng răng cắn vào lưỡi.

Bấm vào ảnh để tải App Bluecare